Naar aanleiding van het proefschrift De collaborateur van psychiater J. Hofman publiceerde de Haagse journalist Willem Scheer een viertal artikelen over kinderen van foute ouders. Naar aanleiding van deze artikelen kwamen er bij het radiopastoraat, later ook wel omroeppastoraat genoemd, een door de Interkerkelijke Omroep Nederland (IKON) ingericht ‘loket’ voor mensen met maatschappelijke en persoonlijke vragen onder leiding van Alje Klamer, nogal wat brieven binnen.
Een Boek, diverse artikelen en brieven hadden tot gevolg dat de drie betrokken mannen plus de psycholoog M.M. Montessori, kleinzoon van de beroemde Maria, de handen ineensloegen en besloten dat er dringend behoefte was een aan hulpgroep. Daartoe nodigden zij op 12 december 1981 een groot aantal mensen in het Stiltecentrum van Hoog Catherijne in Utrecht uit. Om niet onnodig beroering te wekken, zette men op het vergaderbord alleen de naam ‘Herkenning’. Dat is het begin van de stichting voor Kinderen van ‘Foute’ Ouders.
In de notulen van de eerste vergadering, waar naast de vier genoemde mannen ook tal van ‘kinderen van’, onder wie Dick Woudenberg, Duke Doorduyn en Hanna Visser, en een aantal hulpverleners aanwezig waren, stond onder meer vast dat mensen die daaraan behoefte hadden, hun verhaal kwijt moesten kunnen in de huidige maatschappij. ‘Dat kan via: de telefoon, een zelfhulpgroep en deskundige hulp.’ Verder werd erover gesproken hoe men de groep en deze problematiek bekend moest gaan maken. als eerste instantie werd besloten dit voorzichtig aan te doen. Maar toch werd al snel duidelijk dat er aan algemene Herkenning behoefte was. Er werd al snel daarna een bestuur gekozen, vanaf 1982 een telefonische hulpdienst ingesteld, een kwartaalblaadje werd uitgegeven vanaf oktober 1982, een eerste landelijke bijeenkomst werd gehouden in maart 1983 en een brochure uitgegeven in april 1984.
Maar terwijl Stichting Werkgroep Herkenning naar binnen toe groeide, had zij het naar buiten toe nog moeilijk. Zo bleek het in 1980 opgerichte Informatie- en Coördinatieorgaan Dienstverlening Oorlogsgetroffenen ICODO nogal wat moeite met de werkgroep hebben. Oorlogsgetroffenen waren immers de anderen, toch niet de kinderen van, zo luidde de niet al te expliciet gegeven mening. Het duurde om die reden maar liefst tot 1998 dat ICODO van mening veranderde en ook de kinderen van als eventuele oorlogsgetroffenen beschouwde.
De overheid deed er bijna net zo lang over. Al in 1982 probeerde Herkenning subsidie te krijgen. Het duurde tot 1994 dat die per 1 januari 1995 toegezegd werd. Die boodschap drong zelfs door in de kersttoespraak van Koningin Beatrix: ‘sommigen kozen totaal verkeerd,’ zei zij met betrekking tot de halve eeuw dat de oorlog geleden was, ‘na vijftig jaar dragen de volgende generaties daarvan nog de littekens.’
In 2002 werd een geschiedenis van twintig jaar Werkgroep Herkenning gepubliceerd. Dit onder de voor de hand liggende titel Stichting Werkgroep Herkenning twintig jaar, 1982-2002. Herkenning heeft ook een website waarop veel informatie: www.werkgroepherkenning.nl te vinden is.
Uit een vroeg verslag:
In een verslag van een landelijke bijeenkomst van de Werkgroep Herkenning op 19 mei 1984, bewaard op het NIOD (KB II 1908), wordt verteld dat de volgende onderwerpen ter sprake kwamen:
- moeizame relatie met ouders
- gemiste kansen door naoorlogse chaos
- afknappen na veertigste levensjaar
- Children with a Japanese father;
- ambivalente houding t.o.v. partners en kinderen
- moeten we het de kinderen vertellen?
- veel echtscheidingen & relatieproblemen
- gevoel erbij te willen horen
- kwetsbaarheid
Eindelijk Herkenning:
‘Op een bijeenkomst van Herkenning werd mij pas duidelijk hoeveel schade kinderen uit dit soort gezinnen hebben opgelopen. De eerste keer dat ik aan een bijeenkomst deelnam ben ik heel diep geraakt door die uiteindelijke ‘herkenning’. Als ik naar al die gezichten keek van mijn lotgenoten zag ik… hetzelfde. Zonder woorden voelde ik mij “hun zusje in het leed” en mijn tranen stroomden overvloedig. Ik was bij mijn eigen diepe waarheid aangekomen.’
Bron: A.P.S.H. van Dulst in: Historische Reeks Land van Heusden en Altena dl. 10 (Nieuwendijk 1999), p. 232