Het onvermogen van de Nederlandse overheid om voormalige ‘foute’ burgers te laten her integreren in de maatschappij heeft schuldeloze kinderen tot slachtoffers gemaakt. Van de respondenten zegt 92 procent een hoge prijs te hebben betaald voor het oorlogsverleden van hun ouders. Een 58-jarige vrouw uit Leek spreekt van ‘opgesloten zijn in een soort gevangenis, terwijl je nooit iets hebt gedaan’. Door de armoedige situatie waarin NSB-kinderen kort na de oorlog moesten opgroeien zijn hun opleidings- en beroepsmogelijkheden drastisch ingeperkt. Zij groeiden op in een sociaal isolement, vol angst voor de buitenwereld, met een soms verlammend schuldgevoel, dat tot op de dag van vandaag ernstige gevolgen heeft voor hun psychische en sociale functioneren.

Nederland, dat het woord ‘solidariteit’ graag in de mond neemt, sluit tegelijkertijd de ogen voor deze grote groep burgers in nood. Daardoor wordt praktisch ontkend dat kinderen van ‘foute’ ouders oorlogsslachtoffers zijn, die vaak traumatische ervaringen hebben opgedaan, zoals een vlucht naar Duitsland en internering. Meer dan geld of excuses verlangen de kinderen van ‘foute’ Nederlanders die deelnamen aan ons onderzoek daarom dat er eindelijk een gedegen historische studie komt over hun geschiedenis en problematiek. Daarin moet het falen van de overheid en het maatschappelijk middenveld – inclusief de kerken – in het betrachten van barmhartigheid en het tot stand brengen van verzoening een centrale plaats innemen. De tijd lijkt er rijp voor, want, zo schrijft een man van 63 uit Emmen, ‘wanneer ik zie dat Máxima wordt aanbeden door de Nederlandse bevolking, denk ik dat een en ander er niet helemaal eerlijk aan toe gaat’. Er is werk aan de winkel voor het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie!

Verwerking gegevens: Abel Gilsing, Emma Los, Janine Voskamp
De auteur zal de resultaten van het onderzoek verwerken in een boek dat in 2003 verschijnt. Met dank aan Stichting Werkgroep Herkenning voor het beschikbaar stellen van haar ledenbestand.

Door: Bas Kromhout
Bron: Historisch Nieuwsblad