Category Archives: boekenkast

  • 23
    mrt 25
  • -

Rik Kuiper – Liefdesbrieven van een kampbeul

Titel: Liefdesbrieven van een kampbeul
Auteur: Rik Kuiper
Uitgever: Spectrum
Uitgiftedatum: 11 februari 2025
ISBN: 9789000395477
Taal: Nederlands
Vorm: paperback
Pagina’s: 328

Trefwoorden:
WO2, Kamp Amersfoort, Oostfront, Waffen SS, Bijzondere Rechtspleging

Samenvatting boek
Willem van der Neut was soldaat bij de Waffen SS en een beruchte bewaker in Kamp Amersfoort. Na de oorlog zat hij in verschillende interneringskampen en gevangenissen, van waaruit hij 270 liefdesbrieven schreef aan zijn vriendin Erika, met wie hij een zoontje had: Fokko.
Maar hoe oprecht waren die brieven? En waarom stopte het contact met Erika en Fokko nadat hij uit de Koepelgevangenis in Breda wist te ontsnappen en onderdook in West-Duitsland?
In het boek buigt Rik Kuiper zich niet alleen over het leven van Van der Neut, maar hij gaat ook met Fokko – een zeventiger inmiddels – in Duitsland op zoek naar sporen van zijn vader. Bovendien vertelt Fokko waarom hij zijn leven lang ‘een muur’ om zich heen bouwde, zoals hij het noemt.
Kijk Geschiedenis schreef het volgende over Liefdesbrieven van een kampbeul: ‘Van de vele boeken die dit jaar zullen verschijnen over de Tweede Wereldoorlog – tachtig jaar na het einde ervan – is dit nu al een van de beste.’

Rik Kuiper is verslaggever bij de Volkskrant. Het liefst schrijft hij waargebeurde verhalen die spannend blijven tot het einde, zoals zijn verslag over een tragische expeditie op de Mount Everest of over een Friese Siamese tweeling die in de jaren 50 wereldnieuws werd. Hij schrijft ook kortere verhalen, zoals de wekelijkse serie Die ene leerling. Rik werd twee keer genomineerd voor De Tegel en is driemaal door de Stichting Verhalende Journalistiek uitgeroepen tot ‘Meesterverteller’.

 

  • 25
    feb 25
  • -

Boris Wanders en Judith Lechner – On/t/schuld

Auteur: Boris Wanders en Judith Lechner
Uitgever: Studio 174 (www.studio174.nl)
Uitgiftedatum: januari 2025
ISBN: 978-90-9038122-0
Taal: Nederlands
Vorm: Gedrukt en gebonden
Pagina’s: 80 pagina’s

Trefwoorden: WO2, schuld, schaamte

 

Samenvatting

Een fout familielid tijdens de Tweede Wereldoorlog is nog altijd een bron van schuld, schaamte en zwijgen. On/t/schuld verhaalt over de doorwerking daarvan. Dichter Boris Wanders (1955) en fotograaf Judith Lechner (1961) zijn partners in leven en werk. In On/t/schuld geven zij woorden en beelden aan hoe een foute grootvader hun leven heeft belast.

In gedichten verbreekt Boris Wanders het zwijgen. Met foto’s brengt Judith Lechner in beeld hoe moeilijk het is om de familiegeschiedenis in de ogen te kijken. On/t/schuld is een gevoelig document dat uitnodigt om verder te kijken dan goed of fout.

Evt. verkooppunten: Te koop bij www.studio174.nl en in het Nationaal Gevangenismuseum Veenhuizen

  • 09
    dec 24
  • -

Elisabeth Dempewolf – Geen enkel Duits kind heeft recht op leven

Auteur Elisabeth Dempewolf
Uitgeverij Aspekt
Taal Nederlands
Pagina’s 346
Datum 14 juni 2024
ISBN 9789464871944

Samenvatting

Eind 1948 werd de driejarige Elisabeth, door haar biologische ouders weggehaald bij haar geliefde Duitse grootouders. Net in Nederland, werd haar door buurvrouwen toegeschreeuwd: ‘Geen enkel Duits kind heeft recht op leven’. Als God haar niet wil laten ruilen met vermoorde Joodse kinderen, denkt ze dat ze van hem de oorzaken van de Holocaust moet gaan onderzoeken.

Als moeder van drie studeerde Elisabeth aan het Humanistisch Opleidingsinstituut, kwam bij Herkenning terecht en kreeg voor deze werkgroep de leiding in Brabant. Daarna bezocht ze bijeenkomsten van de universiteit van Wuppertal (met de universiteit van De Negev als gast) en de zelfhulpgroep van hoge nazikinderen die eruit voortkwam. Later zat ze in de voorbereidingsgroep voor de oprichting van KOMBI (kinderen van de oorlog), was bestuurslid en organiseerde tevens landelijke bijeenkomsten voor half Duitse mensen.

Naast haar strijd tegen vooroordelen en discriminatie, leefde Elisabeth in een spagaat: Haar Duitse helft behoorde te verwerken, terwijl haar Nederlandse helft zich te houden had aan het taboe op oorlog en Holocaust. Het was Elisabeths droom om bruggenbouwer te zijn en haar twee landen te verbinden.

  • 05
    dec 24
  • -

Stephanie Biesheuvel – Het verraad van de Jordaan

Auteur Stephanie Biesheuvel

Uitgever Spectrum
Taal Nederlands
Pagina’s 272
Datum 14 november 2024
ISBN 9789000386369

Samenvatting

Het verzwegen verhaal van een Amsterdamse familie die zich schuldig maakte aan verraad en collaboreerde met de nazi’s
‘Als je voorouders helden waren, dan lijkt dat ook iets over jezelf te zeggen. Alsof een stukje van hun heldendom ook afgeeft op jou. Maar wat als je voorouders verraders waren, zoals de mijne? En aan de verkeerde kant van de geschiedenis stonden?’

Stephanie Biesheuvel stuitte bij toeval op een familiegeheim toen haar overgrootvader in Het Parool werd genoemd als de mogelijke verrader van Anne Frank. Daarmee begon een zoektocht naar het verzwegen verleden van haar Amsterdamse familie. In verschillende archieven vond ze dossiers vol met de oorlogsmisdaden van haar familieleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zij collaboreerden met de nazi’s en maakten zich schuldig aan verraad van Joden en buurtgenoten, iets waarover na de oorlog altijd is gezwegen.

In Het verraad van de Jordaan vertelt Biesheuvel het verhaal van haar omstreden familieleden. Ze dook de archieven in en sprak met familieleden en tijdsgenoten. Het jarenlange zwijgen wordt nu eindelijk doorbroken.

‘Deze familie was de schrik van de buurt, ze bedreigden iedereen die anti-Duits en anti-NSB was. Vooral het gedrag van de dochters was afkeurenswaardig. Het is in alle opzichten een minderwaardige familie.’ Getuigenverklaring van een buurvrouw uit de Jordaan, 1945

Stephanie Biesheuvel is auteur en podcastmaker. In haar persoonlijke boek Het verraad van de Jordaan gaat ze op zoek naar het verzwegen verleden van haar eigen, omstreden familie.

  • 07
    sep 24
  • -

Pierre Hupperts – Recht en Onrecht na de Tweede Wereldoorlog

 

Auteur: Pierre Hupperts
Uitgeverij: Leon van Dorp
Datum: 7 september 2024
Taal: Nederlands
Pagina’s: 400
ISBN 978-90-834212-9-2

 


Website: www.pierrehupperts.nl
Bestellen: https://pierrehupperts.nl/bestellen, prijs: €29,95

Onderwerp: Tweede Wereldoorlog, Interneringskamp, Zuid-Limburg, Gulpen-Wittem, CABR, Nationaal Archief, Nederlands Beheerinstituut (NBI)

Samenvatting
Zuid-Limburg werd acht maanden eerder bevrijd dan het noorden van Nederland, namelijk vanaf 12 september 1944. Daardoor werd de provincie een proeftuin voor de naoorlogse behandeling van NSB’ers, Duitsers en de afhandeling van Joodse erfenissen: heldere richtlijnen en instituten waren er nog niet, dus er werd flink op los geïmproviseerd. Soms met schrijnende gevolgen, soms ook met lokaal pragmatisme. Pierre Hupperts deed hier afgelopen jaren uitgebreid onderzoek naar.

Unieke studie
In zijn boek zoomt Hupperts specifiek in op de gemeente GulpenWittem, dat uit tien dorpen bestaat, en creëert daarmee een compleet beeld van recht en onrecht in die gemeente. Waar andere boeken over de oorlog soms delen van de naoorlogse bijzondere rechtspleging behandelen, geeft Hupperts een compleet beeld van álle onderdelen van de bijzondere rechtspleging en het rechtsherstel in één gemeente. Het onderzoek van Hupperts is daarom een unieke studie met unieke data. Daarmee overstijgt het boek de lokale/regionale geschiedenis, en is het ook van landelijke betekenis. Het laat de verschillen zien tussen dit eerder bevrijde gebied en het noorden van Nederland, dat pas op 5 mei 1945 werd bevrijd. Van grote invloed daarbij was de ligging van dit grensgebied, waardoor familierelaties én economische banden met het Duitse buurland een belangrijke rol speelden.

‘Goed’ of ‘fout’ kende vele gradaties
Voor zijn onderzoek bestudeerde de auteur in het Nationaal Archief honderden dossiers van de Bijzondere Rechtspleging (CABR). Hupperts geeft een bijzonder inzicht in de nasleep van de Duitse bezetting en hoe dat ingreep in het persoonlijke leven van de betrokkenen. Als lezer beland je bijna letterlijk bij de dorpsbewoners aan de keukentafel en daar blijkt dat ‘goed’ of ‘fout’ vele grijstinten heeft. Hupperts: “Ik merkte dat de van collaboratie verdachte personen over wie ik las niet zo simpel te plaatsen waren in ‘goed’ of ‘fout’. Samenwerking met de vijand kende vele gradaties en soms was er zelfs helemaal geen sprake van collaboratie.’’

Isolement en uitsluiting
Hupperts concludeert tevens dat de oorlog nog lang nadreunde in de lokale gemeenschappen en nog lang van grote invloed was op de betrokkenen en hun nazaten. Er werd recht gedaan en er was ook onrecht. Dat trof erfgenamen van vermoorde Joden en bijvoorbeeld Duitsers die niets van het naziregime moesten hebben. Maar ook kinderen en zelfs kleinkinderen van NSB’ers die na de oorlog werden geconfronteerd met isolement en uitsluiting. Het onderwerp collaboratie ligt nog steeds gevoelig in de kleine dorpen van Gulpen-Wittem, waar eenieder elkaar kent. Daarom noemt Hupperts in zijn boek geen namen die eerder niet ook al openbaar waren. In 2025 worden de archieven van de bijzondere rechtspleging openbaar en kan iedereen ze digitaal doorzoeken. Wat de gevolgen daarvan zullen zijn en hoe de bewoners daarmee omgaan, zal de tijd moeten leren.

Noot voor de redactie
Voor meer informatie graag rechtstreeks contact opnemen met de auteur:

Pierre Hupperts
p.hupperts@phvisie.nl
06-22937021

  • 29
    jul 24
  • -

Richard Hoving – Het ‘foute’ kamp.

Subtitel: De geschiedenis van het Amersfoortse interneringskamp Laan 1914 (1945-1946)

Auteur: Richard Hoving
Uitgeverij: Ad.Donker
Datum: 15 oktober 2011
Taal: Nederlands
Pagina’s: 176
ISBN 9789061006503

Te koop: Uitgeverij Donker

Onderwerp: Tweede Wereldoorlog, Interneringskamp, Amersfoort, NSB, ‘foute’, Laan 1914.

Samenvatting

Amersfoort is een dag bevrijd van de Duitse bezetter als op 8 mei 1945 de eerste landverraders en collaborateurs in de stad worden opgepakt. Onder luid gejoel van de bevolking worden ze door gewapende leden van de Binnenlandse Strijdkrachten van huis gehaald. Als het aantal arrestanten blijft toenemen, wordt het voormalige Duitse concentratiekamp ten zuiden van de stad ingericht als interneringskamp. Het kamp, dat in de oorlog een oord van verschrikkingen was, wordt omgedoopt tot Kamp Laan 1914. In dit interneringskamp zitten van mei 1945 tot september 1946 ongeveer vierduizend foute Nederlanders opgesloten. Onder de gevangen zijn NSB’ers, Jodenjagers, Oostfrontstrijders, burgemeesters, liefjes van Duitse soldaten en de beulen van Kamp Amersfoort. De beginperiode van het kamp is chaotisch.
De kampleiding staat voor een bijna onmogelijke taak. De gevangenen moeten het geregeld ontgelden. Ze worden vernederd en mishandeld door bewakers, die na vijf jaar bezetting vol zijn van wraakgevoelens. Een ooggetuige spreekt dan ook van Duitse toestanden in het Nederlandse kamp. Kamp Laan 1914 is een vergeten kamp. Oud-gevangenen zwegen na hun vrijlating uit schaamte of door onbegrip van hun omgeving over wat ze hadden meegemaakt. De auteur beschrijft de geschiedenis van Kamp Laan 1914 aan de hand van niet eerder geraadpleegde archieven en getuigenissen van gevangen en kamppersoneel: van de chaotische begindagen in mei 1945 tot het vrij plotselinge einde in september 1947.
Niet eerder werd een zo gedetailleerd beeld geschetst van het dagelijks leven in een naoorlogse interneringskamp. De auteur brengt een vergeten en nagenoeg onbekend deel van de Nederlandse oorlogsgeschiedenis over het voetlicht.

 

Vorige

Rubrieken

ARCHIEF

ZOEKEN

GESCHIEDENIS

STEUN AAN SWH

PERS

OVERZICHT

Laatste nieuws

Copyright 1982 - 2023 Stichting Werkgroep Herkenning 

EnglishGermanFrenchDutch