Henk Eeftink – De Bijzondere Rechtspleging 1944 – 1952

Auteur Henk Eefting
Uitgever ASPEKT B.V.
Taal Nederlands
Pagina’s 451
Datum April 2007
ISBN13 9789059115286

Samenvatting
Door het ‘foute’ oorlogsverleden van zijn vader, die lid was van de NSB en de hulplandwacht, raakte Henk Eefting gefascineerd door de Bijzondere Rechtspleging. Die moest, om een bijltjesdag te voorkomen, ‘snel, streng en rechtvaardig’ afrekenen met de politieke delinquenten en collaborateurs. Deze schaduw-justitie, bedacht door de regering in ballingschap in Londen, bleek in de praktijk justitieel, organisatorisch, logistiek en moreel
niet haalbaar. Door gote onenigheid russen koningin Wilhelmina en haar kabinet, strijd om de macht tussen het Militair Gezag, het Verzet en de Binnenlandse Strijdkrachten ontaardde het in een schaamteloze vertoning die leidde tot één van de zwartste bladzijden uit onze Vaderlandse Geschiedenis. Wilhelmina en Bernhard speelden daarbij een rol die niet altijd in overeenstemming was met de Grondwet.
Het is de verdienste van de auteur dat hij het onderwerp in een zeer breed kader en goed gedocumenteerd behandelt. Er is zowel aandacht voor het ontstaan van de SS en NSB als voor het soms bizarre optreden van Wilhelmina, de misstanden in de internerings- en verblijfskampen, de tribunalen en gerechtshoven en de kinderen die een hoge prijs betaalden voor het ‘foute’ verleden van hun ouders. Hij stelt verder vast dat er weinig gerechtigheid heeft plaats gevonden en komt met een voorstel om een stukje geschiedvervalsing recht te zetten. Zijn conclusies zijn niet mis te verstaan.

Recensie(s)
Een historische schets van de NSB en de SS in Nederland tot 1945 en van de wijze waarop Nederlanders die zich bij een of bij beide bewegingen hadden aangesloten, na de oorlog als collaborateurs werden gestraft. Uitvoerig wordt beschreven wat de opzet was van de Bijzondere Rechtspleging en wat in de praktijk daarvan terechtkwam. De boodschap van de auteur, gepensioneerd beroepsmilitair en zelf kind van een ‘foute’ vader, is dat deze Bijzondere Rechtspleging onnodige schade en leed heeft berokkend, ook aan de tweede generatie. Hij geeft daarvan veel voorbeelden en roept lotgenoten op zich bij hem te melden voor een gezamenlijke schadevergoedingsclaim bij de overheid. Hoewel onder redactie verschenen, bevat het boek nogal wat onnodige uitweidingen betreffende afzonderlijke personen, is de stijl onbeholpen en zijn de bronvermeldingen amateuristisch. Met eindnoten per hoofdstuk en achterin een katern zwart-witfoto’s en reproducties van documenten.

Mr. A.M.W. Verdegaal