GESCHIEDENIS
De Periode 1931-1940
Lidmaatschap van de NSB
Hoewel de NSB bij de Nationale verkiezingen in 1937, behoorlijk wat stemmen behaalde, heeft zij er eigenlijk nooit echt bij gehoord. Met als gevolg dat ook de NSB-leden altijd buitenbeentjes zijn gebleven. Dit wil overigens niet zeggen dat sommige ideeën van de NSB en de Duitse nazi’s niet heel wat aanhangers hadden. Daarbij valt met name te denken aan anticommunisme, daadkracht, twijfel aan de democratie en aanpak van de toenmalige economische crisis. Maar sympathie hebben voor het fascisme, op afzonderlijke punten, was iets geheel anders dan feitelijk kiezen voor het fascisme. Een dergelijk kiezen was in Nederland des te problematischer vanwege de toenmalige verzuiling. De samenleving was immers ingedeeld in tamelijk starre blokken. Dus het overgaan van het ene naar het andere blok was zoiets als bewust kiezen voor sociaal isolement. Dat deed je gewoonweg niet. Deed je het toch, dan waren de gevolgen zeer groot, ook voor de kinderen. Zij hoorden er over het algemeen niet bij.
Lees hier meer over deze periode: De Periode 1931-1940
De Periode 1940-1944
Oorlogsdreiging en geweld
In de meidagen van 1940 groeide de onzekerheid. De NSB-gezinnen werden nog meer gewantrouwd dan ervoor. Men was bang voor een ‘vijfde colonne’, verraad. Een paar duizend leden van de partij zijn om die reden opgepakt en geïnterneerd. Toen de oorlog uitbrak, betekende dat voor de NSB-ers die het Groot-Germaanse ideaal aanhingen blijdschap. De meer vaderlandsgerichte leden keurden de inval af. Tineke’s vader vocht als nationaal-socialist zelfs tegen de Duitsers. De kinderen zullen de stemming in huis terdege hebben aangevoeld, meestal zonder die te kunnen begrijpen.
Lees hier meer over deze periode: De Periode 1940-1944,
De Periode rond en na Dolle Dinsdag (september 1944)
Verblijf in Nederland
Legio is het aantal herinneringen van kinderen van foute ouders aan Dolle Dinsdag. Velen beginnen hun verhaal zelfs op of rond deze dag. Toen immers realiseerden zij zich pas dat zij ‘fout’ of anders waren en begon voor hen de ‘andere tijd’. Terwijl die tijd voor de meeste Nederlanders het begin van de bevrijding betekende, was zij voor hen het begin van de letterlijke of figuurlijke gevangenschap. De verbindende factor in de Dolle Dinsdag-herinneringen, zo stelt Bas Kromhout in Fout geboren (p. 45), is angst. ‘Vluchten betekende vaak: het vertrouwde thuis verlaten, niet precies weten waarheen te gaan, of en hoe men zou worden opgevangen, en of men ooit weer zou kunnen terugkeren. De angst en zorgen van de ouders sloegen over op hun kinderen.’
Lees hier meer over deze periode: Na Dolle Dinsdag September 1944
De Periode 1945-1948
Met de bevrijding werden de rollen omgedraaid. De sterken werden de zwakken en de zwakken de sterken. De gevolgen waren ernaar. Al is het in Nederland niet zoals in Frankrijk en België tot een bijltjesdag gekomen – er zijn slechts enkele gevallen van ‘spontane executie’ bekend -, de woede van de bevolking richtte zich overal op de fouten en hun gezinnen. Gevangenneming, vernedering, kaalknippen, kwelling, opsluiting, beroving, geen maatregel werd de zogenoemde politieke delinquenten (en dus ook hun kinderen) bespaard. Het was een weinig verheffend gebeuren waar spoedig dan ook ernstige kritiek op kwam. Toen was het kwaad al geschied.
Lees hier meer over deze periode: Periode 1945-1948
De Periode 1948-1963
Gezinshereniging
Na een jaar of drie, vier kwamen de meeste collaborateurs vrij. Sommigen echter verbleven langer ( tien jaar of meer) in de interneringskampen. Zij behoorden tot de kaderleden of zij hadden gediend bij de SS. De tijd in het kamp werd door de meesten als frustrerend ervaren. Een aantal voelde zich vernederd en koesterde wrok ten opzichte van de Nederlandse samenleving. Anderen waren gebroken en gedemoraliseerd, sommigen hadden spijt van hun politieke keuze.
Lees hier meer over deze periode: De Periode 1948-1963
De Periode 1963-1980
Verschillende leeftijdsgroepen, verschillende ervaringen
De meeste lotgenoten die vóór de oorlog geboren zijn, hebben een gezin gesticht of hebben een partner gevonden. Zij hebben een beroep of baan gekozen. De maatschappelijke ontwikkelingen staan bij velen niet in het centrum van de aandacht. Een aantal studeert in de avonduren om een leerachterstand in te lopen en een beroep te kunnen kiezen dat overeenstemt met de eigen capaciteit. Zoals Tine en Els die op deze manier hun diploma voor maatschappelijk werkster verwerven en in hun nieuwe beroep veel voldoening vinden.
Lees hier meer over deze periode: De Periode 1963-1980
De Periode 1980-2002
Verschillende leeftijdsgroepen, verschillende ervaringen
De meeste lotgenoten die vóór de oorlog geboren zijn, hebben een gezin gesticht of hebben een partner gevonden. Zij hebben een beroep of baan gekozen. De maatschappelijke ontwikkelingen staan bij velen niet in het centrum van de aandacht. Een aantal studeert in de avonduren om een leerachterstand in te lopen en een beroep te kunnen kiezen dat overeenstemt met de eigen capaciteit. Zoals Tine en Els die op deze manier hun diploma voor maatschappelijk werkster verwerven en in hun nieuwe beroep veel voldoening vinden.
Lees hier meer over deze periode: De Periode 1980-2002
