Roel Smit – Verzwegen kinderjaren

Auteur: ROEL SMIT
Productie Hoeksjan Redactie en communicatie, Amstelveen,
Taal: Nederlands
Pagina’s:
ISBN 978 90 8194 0009

In dit boekje wordt op sobere, ingetogen wijze het verhaal verteld van Elwine, jongste dochter in een Amsterdams gezin. Op de cover staat: ‘Ik wil mij verontschuldigen. Sinds 1945 heb ik niet altijd en overal de hele waarheid gesproken. Zelfs niet tegen vrienden. Ik vind dat heel naar, maar ik kon niet anders’.

Heel herkenbaar, dit gevoel van oneerlijk geweest te zijn, je daar onprettig over te voelen en toch ook te beseffen dat het niet jouw ‘schuld’ was, maar dat die ligt bij de onwelwillende houding van de Nederlandse samenleving.

De situatie in haar ouderlijk huis, waarbij beide ouders waarschijnlijk lid waren van de NSB, en de gebeurtenissen die ze in Duitsland meemaakten hebben grote invloed gehad op Elwine’s leven na de oorlog. Weinig scholing, aangekeken worden op de keuze van je ouders, buitengesloten worden, een tekort aan ouderlijke opvang, zwijgen, het zijn voor lotgenoten zeer herkenbare gevolgen. Elwine’s verhaal heeft ook minder vaak voorkomende elementen. Ze werd in haar eentje op ‘vakantie’ gestuurd naar Duitsland, waarbij de opvang niet hartelijk was. Ze belandde in Wenen zelfs in het ziekenhuis en lag daar moederziel alleen in een vreemd land waarvan ze de taal niet sprak. Na de vlucht op Dolle Dinsdag reisde het gezin naar Dresden waar ze de verschrikkelijke bombardementen overleefden.

Haar ouders waren voor de oorlog druk in de bloemenzaak die ze hadden en Elwine werd als jongste veel aan haar lot overgelaten. De relatie met haar moeder was niet innig en de verhouding tussen haar vader en moeder liet ook veel te wensen over. Haar moeder was tijdens de oorlog goede maatjes met de Duitse soldaten, in Dresden met de Russische en terug in Nederland, in het interneringskamp met de mannen van de BS. Waarschijnlijk heeft deze frivole inslag, die Elwine achteraf nogal dwars zit, echter haar man en zijn zuster, die een Joodse moeder hadden en voor de Joodse traditie dus Joods waren, voor de Duitsers echter half-joods, van arrestatie en wegvoering gevrijwaard.

Het is een mooi boekje geworden, met een sierlijke, duidelijke letter, voorzien van bijpassende foto’s. Op de achterkant staat o.a.: ‘Na al die jaren doorbreekt ze nu het stilzwijgen, schoorvoetend, maar toch vastberaden. We mogen het verhaal nu kennen: haar kinderen, haar kleinkinderen en de vrienden aan wie ze het nooit heeft verteld.
Het is een dapper besluit, vooral omdat de angst nog niet verdwenen is dat het kind de schuld van de ouders zal worden aangerekend. Ook al is de oorlog dan al 67 jaar geleden.’

GSB

Roel Smit

Lees meer en discussieer mee op ons forum.