Wolfskinder, A post-war story – Fototentoonstelling Claudia Heinermann

Een fotografieproject van Claudia Heinermann. Waltraut Minnt (Dld, 1939) draagt altijd een okerkleurige vintage handtas bij zich, waar ze ook gaat. In deze tas: belangrijke documenten, haarspelden, een kleine, naakte, plastic pop, een zakdoek en een gerookte worst – de dingen die een mens nodig heeft in het leven.

Tussen 1945 en 1952 zwierf zij, als jong kind, de halve wereld rond, van Underwangen in Oost-Pruisen naar Siberië in Rusland naar Taurage in Litouwen. Gedurende deze tocht verloor ze eerst haar moeder, toen haar broer en uiteindelijk ook haar zus. Alleen zij bleef over.

Wolfskinderen
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog vluchtten honderdduizenden Duitsers uit Oost-Pruisen en Königsberg voor het oprukkende Rode Leger. Tijdens deze vlucht raakten geregeld kinderen zoek of ze waren er getuige van hoe hun eigen familie vermoord werd. Aan hun eigen lot overgelaten probeerden deze kinderen in de Baltische bossen te overleven. Ze vochten een strijd op leven en dood tegen kou, honger en de willekeur van de Sovjets. Doorgaans kregen de kinderen een nieuwe identiteit, Litouwse namen om hun Duitse achtergrond te verbergen, waardoor zij voor de zoekdiensten van het Rode Kruis onvindbaar waren. Zo verbleven ze decennia lang achter het IJzeren Gordijn. Hun lot is tot op heden bij het grote publiek onbekend gebleven.

Vandaag de dag leven er nog rond de 63 Wolfskinderen in Litouwen, de meesten van hen hoog bejaard. Tot nu toe heeft Claudia samen met journaliste Sonya Winterberg op haar reizen 42 van hen bezocht, sommigen meerdere keren, en velen van hen heeft zij in haar hart gesloten.

Claudia Heinermann
‘Toen ik in de lente 2011 voor het eerst over het lot van de Wolfskinderen hoorde was ik diep geraakt en tegelijk zeer verrast dat ik het onderwerp nog nooit eerder was tegengekomen. Sindsdien heeft het mij niet meer losgelaten.’ (Claudia Heinermann)

Claudia Heinermann (Iserlohn, Dld, 1967) studeerde Kunst aan de AKI in Enschede en Documentaire Fotografie aan de Fotoacademie in Amsterdam. Sinds 2007 is zij werkzaam als autonoom documentair fotografe. Ze werkt voornamelijk aan lang lopende documentaire fotoprojecten. De onderwerpen zijn veelal gerelateerd aan de gevolgen van gewapend conflict en de hedendaagse geschiedenis. Kenmerkend voor haar werk is dat ze controversiële onderwerpen niet schuwt en deze zeer beschouwend in beelden weet te vangen. Gepubliceerde boeken; Enduring Srebrenica, Spuren/Traces en Militairy Hospital.

Tentoonstelling
Sinds 2012 heeft Het Nutshuis Claudia gevolgd in haar zoektocht naar de nog levende wolfskinderen. Naarmate het aantal bezoeken toenam werd het belang om deze verhalen te vertellen steeds duidelijker. ‘Iedere paar maanden kwam Claudia weer met nieuw materiaal en elke keer had ik weer een brok in mijn keel. De verlatenheid van de landschappen in combinatie met de indringende portretten zuigen je echt het verhaal in van deze bijzondere mannen en vrouwen. Voeg daar de huidige, bijna alledaagse, beelden van kinderen op de vlucht vanuit Syrië aan toe en het laat je niet meer los.’ (Mirjam Zweers, Hoofd programmering van Het Nutshuis)

Na 3 jaar is het nu eindelijk zover, vanaf 24 oktober is het werk van Claudia Heinermann te zien in Het Nutshuis.

Het boek/ De boekpresentatie
In samenwerking met vormgever Sybren Kuiper heeft Claudia in het afgelopen jaar een imponerend boek weten te maken over deze Wolfskinderen. Het 404 pagina’s tellende boek vertelt de vaak schokkende verhalen van 23 hoogbejaarde mannen en vrouwen. Op 7 november wordt het boek in Het Nutshuis gepresenteerd (16.00 uur).

Voor meer info over het Nutshuis in Den Haag, zie Nutshuis

Meer over; Wolfskinder, A post-war story op Wolfskinder